«دولت های اجتماعی» و چالش های پیش رو

«دولت های اجتماعی» و چالش های پیش رو دکتر حجت الله ایوبی تاریخ دریافت: 04/12/86 تاریخ پذیرش: 17/02/87 چکیده دولت به معنای امروزی آن، پدیده ای نه چندان کهن است و ریشه در رخدادهای قرن پانزدهم و شانزدهم میلادی دارد. دولت ها، تنها نهاد به کاربرندۀ مشروع قدرت توانستند پایه های حکومت خود را طی زمان تحکیم بخشند. امنیت داخلی و حفظ کشور از تعرض بیگانگان، اولین شعار دولت های ملی بود. انقلاب فرانسه و انقلاب های آزادی خواهانه دهه 30 قرن نوزدهم میلادی، فصل جدیدی برای عبور از دولت های خودکامه به دولت های قانونی بود و با تصویب قوانین اساسی و تشکیل مجالس مقننه، دولت سازی وارد مرحلۀ جدیدی شد و دولت های استبدادی به دولت های حقوقی- قانونی و یا مردم سالار تغییر شکل دادند. انقلاب صنعتی و عواقب ناشی از آن به ویژه اقتصاد سرمایه داری، ورود دولت را برای حمایت از اقشار محروم و آسیب دیده اجتناب ناپذیر می کرد. به تقاضای گروه های مختلف و با شکل گیری اندیشه ها و حکومت های سوسیالیستی، دولت ها چاره ای جز تصویب قوانین اجتماعی، حمایت از محرومان و پرداخت یارانه های دولتی نداشتند. بدین ترتیب، «دولت های اجتماعی» و یا به تعریف دیگری «دولت های رفاه» شکل گرفت و مفهوم دولت وارد مرحلۀ جدیدتری شد. اینک پس از حدود پنج دهه از اجرای سیاست های اجتماعی و مداخلات دولتی، دولت های اجتماعی با چالش های جدی و بحران های مختلف مواجه هستند. در این مقاله ضمن بررسی این چالش ها، آخرین راه حل های پیشنهادی توسط محققان این رشته بررسی می شود.